Zaterdag 4 september 2004 Vandaag is de eerste bijeenkomst van de nieuw te starten "club": BoekBindClub Het Oude Ambacht, ofwel kortweg "BBC Het Oude Ambacht". Stipt om 11.00 uur is iedereen (helaas op Fem na) aanwezig en begroeten we elkaar: Frans, Henny, Anton, Adrie, Jopie, Hans en Ine. In de prachtige grote ontvangstkamer van het bedrijf van Stefan van der Wekken pakken we onze spullen uit, creëren we een werkplek met de meegebrachte snijmatten en bekijken we de reeds gemaakte boekmodellen van Fem en Ine, om een idee te krijgen van hetgeen ons vandaag aan werk te wachten staat. Maar voor we aan de slag gaan regelt Anton de koffie en trakteert Hans op gebak, omdat hij de vorige dag jarig was. Tijdens het smullen bespreken we hoe we van plan zijn als club te gaan werken, (aan de hand van gezamenlijke projecten) of en hoe nieuwe leden bij de club kunnen komen, (tot een maximum van ongeveer 10 leden, die meedoen aan het project) hoe we met de website verder gaan (via een nieuwe provider die we samen betalen) en welke items leuk zijn toe te voegen op de site (activiteiten van ieder van ons, interessant om anderen deelgenoot van te maken). Dan gaan we aan de slag. |
Aftekenen van de borden Eerst maken we een naaimal van dun karton volgens de aan-wijzingen in het boek van Goddijn, en geven daarna m.b.v. de mal op de borden van 12 mm dik MDF de plaats van de naai-gaten (a) aan. Vervolgens trekken we op deze borden alle lij-nen die nodig zijn. De vraag rijst waarom de ongelijkbenige driehoeken getrokken moeten worden, waarom dus de punten b en c (de gaatjes voor de te maken kanalen voor de touwen) niet op één rij liggen. Conclusie: als de platten gemaakt zouden worden van hout, zoals vroeger gebeurde, dan zouden gaten op één lijn de borden op die plaats verzwakken. Het risico van scheuren / splijten van het hout zou dan groot zijn. |
Met een drevel slaan we kleine putjes op die plaatsen waar geboord moet worden in de rug en op het plat, zodat we met de boor houvast hebben. Dat zijn dus de punten a, b en c. Hans heeft vóór- en achterbord met de buitenkanten naar boven, tegen elkaar gelegd, zodat hij in één keer door kan gaan met het slaan van de kleine putjes. |
Nu moet er geboord worden. Er wordt eerst even door Anton geëxperimen-teerd met boortjes en freesjes tot er een bevredi-gend resultaat bereikt is. Dan gaat iedereen zijn voorbeeld volgen met boren en frezen, om alle gaatjes en gleufjes aan te brengen. Het lijkt wel of we bij de tandarts terecht gekomen zijn, zo'n fluitend en piepend geluid als deze activiteit veroorzaakt. |
Gaatjes boren Het bord wordt in de workmate geklemd en met boortje 2mm wordt voorgeboord vanuit de rug schuin naar de voorkant van het plat, om uit te komen op de 1cm lijn |
Met hulp
van elkaar lukt het uitstekend om de gaatjes te boren. |
gaatjes in de rug:
eerst met 2 of 3mm boor |
gaatjes door het plat:
recht naar beneden met 3mm boor |
gleuven maken Het maken van de gleufjes vinden we uiteindelijk het beste gaan als we eerst met een guts de te volgen lijn licht uitgesneden hebben, en dan vervolgens met een freesje de gleuven uitdiepen. Anton heeft een handig hulpmiddeltje gemaakt om de plankjes vast te klemmen: een plankje met aan kop en staart een dwarslatje, resp. naar boven en onder bevestigd. Het plankje klemt nu over de tafelrand en het te bewerken bord ligt vast tegen de opstaande rand van het plankje. Met een klem het plankje vastzetten werkt natuurlijk ook. |
Jopie bewerkt de te maken gleuf met een guts. |
Anton diept met een freesje de gleuven uit, wer-kend vanaf de rug naar het midden van het plat, om niet het risico te lopen dat de ge-boorde ruggaten beschadigd wor-den . |
|||||
Hans is ook bezig met de gleuven aan de binnenkant van de borden. Op het achterbord moeten die dieper zijn dan op het voorbord, omdat de touwen op het voorbord alleen enkel doorgeregen worden, maar op het achterbord dubbel in één gleuf geplakt worden.
|
Naaien van het boekblok |
Onder het toeziend oog van Adrie beginnen we met het prikken van de gaatjes in de katernen en dat is m.b.v. de prikmal en de prikbak gauw klaar. Vervolgens rijgen we het bindingtouw door de gaten in het voorplat en dat gaat prima als de uiteinden van het touw even met vinyl gehard zijn. Vervolgens het eerste katern op het voorbord naaien. O jee, hoe gaat die dub-bele rondslag ook al weer? Ge-lukkig weet Jopie het haarfijn uit te leggen. Als geheugensteun maar even een schematische tekening gemaakt, want over een x aantal weken willen we deze steek nog eens kunnen maken! |
1. Het naaitouw gaat het katern in. 2. Het komt tussen het dubbele bindingtouw weer naar buiten. 3. Het gaat onder het rechter bindingeind a door. 4. Dan over de binding-einden a en b. 5. Nu onder bindingeind b door. 6. Tenslotte tussen a en b weer naar binnen, 't katern in, onder de ontstane lus van het naaitouw door. De rest van de katernen wordt met een visgraat-naaisel genaaid. Dankzij Jopie komen we er goed uit. Om het visgraatnaaisel te maken kom je ook weer tussen de bindingtouwen naar buiten (2), maar je gaat nu niet onder een bindingeind door, maar erover |
heen (3), steekt dan achter het vorige naaisel door (4) ((het beste gaat dat met een kromme naald)), en gaat dan over b (5), tussen de bindingeinden a en b door (6) het katern weer in. Het is belangrijk om de steken steeds per deel goed aan te trekken. Er ontstaan nu schuine steken boven elkaar. Toen alle katernen op deze manier genaaid waren, kon het achterbord aan de bindingeinden geregen worden. En zo rondden we deze eerste werkdag zeer voldaan en met een goed resultaat af. De afspraak werd gemaakt thuis verder te gaan. Eerst met het uitsteken van de ruimtes op het voorbord voor de sluitriemen, dan met het maken van de kapitalen, vervolgens met het bekleden van de band, om dan de volgende keer samen de slootjes te fabriceren. |
Een variatie van Jopie op de rondslag. | |