Zaterdag 2 november 2019
geschreven door Ine van den Broek-van Hilst
met bijdragen van Ineke Kok.

BOEKBIND-OBJECTEN

Jopie werd geïnspireerd door een YouTube-filmpje over het maken van een Byzantijns kapitaal op een veel eenvoudigere manier dan zij tot dan toe deed.
Dus werd dit kapitaaltje ook door haar bestoken en kwam er weer een miniboekje met kapitaal bij in Jopie's collectie.
Zoek maar op YouTube naar 'Tutorial Byzantine headband' en je vindt genoeg inspiratie en werkwijzen.
Byzantijns kapitaal bestoken door Jopie.

Fem heeft een eigen variatie toegepast op het door Alisa Golden beschreven 'Alphabet Star Book' in Making Handmade Books, 100+ Bindings, Structures & Forms (blz. 63).
De bedoeling van Alisa is dat de letters van het alfabet als pop-up op een smallere binnen-harmonica-strook naar voren komen als de leporello geopend wordt. Bovendien laat Alisa de letters aan kop en staart boven en onder de strook uitsteken, waarbij de onderkant van de letters ook de onderkant van de leporello vormt.
Fem heeft de letters als stickers op de smalle strook geplakt, die tevens de onderkant van de leporello is, en op de grote leporellostrook een Dick Bruna plaatje met een voorwerp slaande op de letter.
Variatie op het Alphabet Star Book, gemaakt door Fem.

Coby zag ergens een schelp-boekje: een boekblokje verwerkt in een dubbele schelp. Dat bracht haar op het idee een walnootboekje te binden! In de tuin bij haar huis in Frankrijk heeft ze notenbomen staan die grote noten dragen.
Dus aan materiaal geen gebrek!
Het was wel even spannend om met de dremel kleine gaatjes te boren waar ze een touwtje als sluiting door wilde halen, maar het lukte prima. Als boekblok vouwde Coby een leporello die ze beschreef met een tekst over de walnootsoorten.
Tenslotte fabriceerde ze met een lijmpistool een standaardje om het walnootboek showend neer te kunnen zetten. Laagje over laagje ontstond er zo een praktisch boekensteuntje.


Het walnootboekje en de standaard, gemaakt door Coby.
.
Leporello in het walnootboekje van Coby.

Ineke had al tijden een poesiealbum uit 1934 op de plank liggen om te repareren. Maar het idee, hoe dit te doen, moest rijpen. Ze wilde dicht bij het origineel blijven. Het waren twee geniete katernen maar de nietjes waren doorgeroest. Het achterste katern zat nog wel vast aan het achterplat maar die nietjes waren ook doorgeroest. Het eerste katern lag er los in. Het schutblad zat gelukkig aan de eerste pagina vastgelijmd. Het voorplat was weg.
Ineke vertelt: “de uitdaging was voor mij de vraag waar bekleed ik het omslag mee en hoe behoud ik toch dit poesiealbum. Uiteindelijk ben ik aan het werk gegaan.
De katernen heb ik genaaid en met behulp van Japans papier hier en daar hersteld. Om van de twee katernen weer een boekblokje te vormen heb ik ook de rug verstevigd met Japans papier en aerolinnen. Op dit aerolinnen kon ik de nieuwe rug en het voorplat lijmen. Dit voorplat heb ik bekleed met grijs linnen waarop ik de scan van de originele achterkant heb geprint.
Op wit linnen kwam ik dichter bij het origineel, maar met grijs bleef de sfeer van 'oud boekje' beter behouden. En dat is uiteindelijk heel goed gelukt.

Gerepareerd poesiealbum uit 1934 door Ineke.

Ineke is ineens ook gegrepen door borduren met de naaimachine op allerlei materialen en daarna de resultaten op haar manier in te binden. Zo laat ze originele, artistieke, abstracte boekjes ontstaan. Haar eerste creatie krijgt een toepasselijke naam: First, uiteraard 'geschreven' met de naaimachine.
First, het met de naaimachine ontworpen abstracte kunstboek van Ineke.
Het middelste blad is een met tekst bedrukt groot stuk papier geweest dat Ineke in reepjes verdeelde en als regels stikte op handgeschept papier.
Zo verwerkt zij met naaisels allerlei lapjes en papiertjes.
ORIZOMEGAMI en ORIGATA
Dit is een Japanse techniek om patronen te ontwerpen door een papier op een bepaalde manier te vouwen en punt voor punt in inkt te dopen. Afhankelijk van de wijze van vouwen ontstaan er diverse patronen. Deze techniek is verwant aan de textielvorm shibori of itajime. Na indompelen in de inkt of verdunde verf moet het ingedompelde stukje meteen gedept worden op een stukje handdoek of i.d. om het te ver doorvloeien van de kleurstof te beletten. Een uitgebreid boek over dit onderwerp is Orizomegami geschreven door Kristin Lawson.

Ineke is volop bezig geweest met deze techniek en heeft enkele resultaten toegepast in de Origata-binding, een lijmloze binding op stroken, beschreven door Julie Auzillon in Reliure Origata.
Origata-binding verwezenlijkt door Ineke.
Met orizomegami- techniek bewerkte papieren door Ineke.
Het omslag van de origatabinding bestaat uit drie elementen:
1) Orizomegami omslagpapier, 2) platten van stevig papier en 3) stroken.

Uit één stuk Orizomegami papier worden de schutbladen én de randen op het omslag gevouwen. Eén of meerdere katernen worden op de stroken genaaid en deze worden ingenieus door het omslag geweven. De Reliure Origata is gebaseerd op een oude Japanse methode om cadeaus in te pakken met handgeschept papier zonder het gebruik van een schaar, tape of lijm.

Origata is een oud woord met bijna 600 jaar geschiedenis, maar tegenwoordig is het een verloren woord in Japan. In feite kennen maar heel weinig Japanners vandaag de dag de betekenis ervan. Tijdens de 15e eeuw werd Origata gebruikt als onderdeel van een exclusief gevestigde traditie onder Samurai-families uit de hogere klasse van de Muromachi-periode (1392 - 1573).

Een geschenk werd op een stuk papier geplaatst en netjes en elegant verpakt zonder het te verplaatsen of te draaien. De verpakking vertegenwoordigde een symbolische vorm van het geschenk binnenin en was bedoeld voor de ontvanger om het op het eerste gezicht te identificeren. De gever zou het geschenk direct aan de ontvanger presenteren, omdat men dacht dat het maken van tijd en moeite bij het geven van het geschenk sterkere relaties smeedde.

ECOPRINT AFWERKINGEN
Er komen ecoprints op tafel die nog een afwerkingslaag gekregen hebben.
Jopie bestreek haar prints met onverdunde PVA, Eline met deco varnish van de Action en met oxaanolie en Coby met schellak en lijnolievernis.

Schellak en lijnolievernis maken het papier transparant. Oxaanolie en vooral lijnolie-vernis laten de prints scherper uitkomen. PVA en Deco Varnish leggen een zijdeglans over de print.

Ik heb de prints kant voor kant bestreken met '2x mat vernis décorateurs van Polyvine' om een beschermlaag aan te brengen om ze als schutblad te kunnen gebruiken.
Aan het uiterlijk van het papier is door de vernis niets veranderd.


Ecoprintschutbladen bewerkt met vernis door Ine.

LEERINLEG
De middag besteden we nog eens aan het experimenteren met inleggen van leer aan de hand van de stappen uit het verslag van maart 2008. Zie aldaar.
Als eerste worden er rechthoeken, vierkanten of veelhoeken met een mal uit de met manilla en leer beklede bordjes gesneden. Diezelfde vorm wordt dan ook uit het leer gesneden, dat behandeld is met dunne stijfsellijm of tijdelijk geplakt is op Japans papier. Als het secuur gedaan is, moet de uitgesneden vorm exact in de uitgesneden vorm op het bordje passen. Dat levert toch nog wel kieren op die verdoezeld moeten worden door er een tweede vorm overheen in te leggen!
Om kieren te vermijden is het ook mogelijk om tegelijk door het losse leer en het op het bord geplakte leer te snijden met behulp van de mal, waardoor het goed in elkaar passen van de uitgesneden vorm verzekerd is, mits de mal stevig op dezelfde plaats vastgehouden wordt of er tijdelijk opgeplakt is.
Cirkels inleggen wordt ook enthousiast gedaan. Bert heeft holpijpen met diverse diameters meegebracht en daar wordt gretig gebruik van gemaakt.

Corrie komt, al gaatjes slaande, met een handige tip: eerst gaatjes slaan uit het onopgeplakte leer, dat wel bewerkt is met dunne stijfsellijm. Dan dit 'gatenleer' op met kraft bekleed bord plakken en vervolgens de uitgeslagen cirkeltjes inleggen.
Als er hoogteverschil zou zijn, dan kan het gat op het bord eerst opgevuld worden met een uitgeponst cirkeltje van manilla.
Het uitslaan van leer uit het beplakte bord ging erg moeizaam, zowel met de screw punch als met de holpijpjes. Dus was Corrie's idee een zeer goede vondst.
We spreken af dat we het leer-inleg-experiment thuis toe zullen passen op de band van een dubbelboekje, beschreven door Keith Smith als Dos-à-Dos op blz. 253 t/m 255 in zijn boek Non-Adhesive-Binding, Volume 1, Books without Paste or Glue


Volgende maand zien we met belangstelling de creatieve resultaten tegemoet.