Zaterdag 2 februari 2019
geschreven door Ine van den Broek-van Hilst
HUISVLIJT
1) Midori
Bert N. ontwierp voor zijn nieuwe midori boek een omslag van leer dat hij beplakte met gescheurde stukjes papier en tenslotte afwerkte met acryl-vernis.
Een paar katernen in het boek heeft zijn dochter getekend en geschilderd met fraaie illustraties, o.a. een fraaie initiaal B in Keltisch knoopwerk.

Midori, gebonden door Bert.

Midori, gebonden door Bert.

Midori, gebonden door Bert, geïllustreerd door zijn dochter.
Ook voor zijn I-Pad maakte Bert een hoes van bewerkt leer.
Wat een goed en origineel idee.
2) Koppermaandag 2018
Het Koppermaandag boek van 2018 was Kaas, geschreven door Willem Elsschot
De 3e druk, de meest volledige versie van Kaas, werd door Rob Koch opnieuw uitgegeven en beschikbaar gesteld door ‘T Ambachthuys in Den Haag voor Koppermaandag 2018.
De inzendingen werden na Koppermaandag tentoongesteld in de Centrale Bibliotheek van de Openbare Bibliotheek in Den Haag en daar zagen wij, (BertZ, Fem en ik), de boeken van Bert Nuhaan. Nu heeft hij ze bij zich om ons te laten zien. Omdat de te verhandelen kaas in kratjes verpakt wordt, heeft Bert de platten zeer origineel als kratjes uitgebeeld. Het boek is door hem gebonden als een springrug.

Kaas van Willem Elsschot gebonden door Bert.

Een tweede exemplaar van Kaas bond Bert in leer. In de cirkelvormige uitsneden verwerkte hij afbeeldingen van Edammertjes, die eveneens de schutbladen sieren.
Ook bij dit boek is het naaiwerk via uitsparingen in de rug te zien, heel toepasselijk in geel garen.

Kaas van Willem Elsschot gebonden door Bert.
3) Vouwwerk
Coby heeft de ‘Hedi Kyle koorts hevig te pakken. Het nieuw verschenen boek van Hedi: The Art of the Fold inspireerde haar tot het vouwen van de beschreven modellen, dus kriijgen we een overvloed aan resultaten te zien, het ene vouwwerk nog mooier en verrassender dan het andere.
Vouwsels uit het boek van Hedi Kyle door Coby.
Spectaculair is het strokenkunstwerk dat ze aan de hand van de afgebeelde foto op pagina 54 uit The Art of the Fold nagemaakt heeft.
Helaas gaf Hedi van dit ontwerp geen beschrijving in het boek, maar dat vormde een geweldige uitdaging voor Coby om het vouwwerk toch te realiseren. Het kostte haar twee dagen denkwerk, maar het resultaat is er dan ook naar.

Gevouwen 3D-object door Coby.
Ooit had Coby een ingenieus gevouwen doosje gekregen. Na het uitvoerig bekeken te hebben, zonder te ontdekken hoe het exact gevouwen was, belandde het kleinood op een plank. Geheel toevallig ontdekte ze onlangs via de nieuwsbrief van Paper Kawaii, waarin tutorials voor origami-vouwsels staan, het geheim van dit vouwsel en kon ze aan de hand van de instructievideo deze Verdi’s vaas vouwen.
(chrissy@paperkawaii.com)

Verdi’s vaas gevouwen door Coby.
5) Restauratiewerk
BertZ. liet ons in maart 2018 het boekje Merkwaardige voorvallen zien dat hij in de kringloopwinkel op de kop had getikt en waar de rug vanaf lag. Nu kan hij ons een gaaf exemplaar tonen! Hij heeft het boekje gerestaureerd met een nieuwe linnen verbinding in een kleur die past bij het omslag. De oude rug heeft hij daar vervolgens op gelijmd. Ook heeft hij nieuwe schutbladen aangebracht en zo is het weer een boekje dat het aanzien waard is.

Merkwaardige voorvallen na de restauratie door BertZ.

6) Agenda

De agenda voor dit jaar, die gekocht werd bij de Hema kreeg een nieuwe omslag in Zaansch Bord. Op het voorplat zijn met figuurponsjes versieringen aangebracht en die zijn daarna met verf ingekleurd.
Ook is er heel handig een naar binnen lopende flap aan het achterplaat gevouwen, die als bladwijzer gebruikt kan worden. Met een elastiek kan de agenda gesloten worden.
Zo is als resultaat een fraaie, unieke agenda ontstaan.

Van Hema-agenda tot persoonlijke agenda.
Ontwerp van en uitvoering van een bbc-lid.
VROUWEN VAN OUDSHER AAN HET VERLUCHTEN EN BOEKBINDEN
Fem kwam een zeer interessant artikel tegen over een 1000 jarig oud opgegraven skelet. Na analyse bleek het om een zeer bekwame non te gaan die excelleerde in verluchten en gebruik mocht maken van het super dure pigment lapis lazuli. Waarschijnlijk had zij de gewoonte een spits puntje aan haar penseel te zuigen, getuige de blauwe uitslag in haar gebit, restanten van lapis lazuli en ultramarijn.
Ook werd bevestigd dat zij boekbindster was en het vervaardigen van manuscripten in die tijd dus niet alleen aan monniken voorbehouden was.
https://nos.nl/artikel/2266780
Middeleeuwse non met blauwe tanden werpt nieuw licht op boekproductie
WO 9 JANUARI
De vondst van deeltjes van de dure kleurstof ultramarijn op de tanden van een skelet van een 1000 jaar geleden gestorven Duitse non, toont volgens wetenschappers aan dat vrouwen een belangrijke rol speelden bij het vervaardigen van boeken. Lang werd gedacht dat alleen monniken boeken schreven of illustreerden en dat vrouwen hier helemaal niet bij betrokken waren.

Onderzoekers van onder andere de universiteit van York schrijven in een artikel in het tijdschrift Science Advances dat de gevonden vrouw, die tussen de 45 en 60 jaar oud was toen ze stierf, waarschijnlijk regelmatig aan haar penseel likte om de punt fijner te maken. Zo kwamen de blauwe ultramarijndeeltjes in haar tandsteen terecht.

Er zijn ook andere oorzaken te bedenken voor de kleurstof op het gebit van de vrouw. Zo was ze misschien betrokken bij de productie van de azuurblauwe inkt. Daarvoor wordt de edelsteen lapis lazuli fijngemalen. Mogelijk heeft ze bij de vervaardiging van inkt de gemalen steen ingeademd of ze gebruikte de gemalen steen, die door de oude Grieken geneeskrachtige kwaliteiten werd toegedicht, als medicijn.

Een andere mogelijkheid is dat ze de kleurstof binnenkreeg door kussen van afbeeldingen in gebedsboeken waarin het pigment was verwerkt. Toch zijn deze scenario’s volgens de onderzoekers minder waarschijnlijk dan de theorie dat ze boeken maakte en regelmatig aan haar penseel likte.

Dat de non met het ultramarijn mocht werken, betekent volgens de onderzoekers dat ze een uitzonderlijk goed illustrator moet zijn geweest. Ultramarijn werd in die tijd alleen gedolven in mijnen in Afghanistan en was in waarde vergelijkbaar met goud en zilver.

Het skelet van de vrouw is gevonden op een begraafplaats van een kloosterkerk in het Duitse Dalheim. Hier was waarschijnlijk een vrouwenklooster gevestigd waar zo’n 14 nonnen leefden.

Het uitvoerige artikel over deze vondst en non is te lezen via:
http://advances.sciencemag.org/content/5/1/eaau7126
RAADSEL
WIE HET WEET MAG HET ZEGGEN
Jopie heeft al jaren een voorwerp in bezit waarvan ze niet weet wat het is. En dus laat ze het nu weer eens rond gaan. Maar ook wij hebben geen idee en we besluiten het te vragen op facebook en bij de Drukkers in de Marge. Dus plaatsen we de foto’s op beide sites met de vraag:
Wie kan ons zeggen waar dit apparaatje voor gebruikt wordt of werd?
Het uiteinde kan er afgeschroefd worden en lijkt een slangaansluiting te zijn.

Wie weet wat het is?
PERFECTIE IS DE VIJAND VAN HET GOEDE
Ik heb met veel interesse en plezier de ontstaans-geschiedenis van Zentangle gelezen, die Rick en Maria over hun nu wereldwijde toegepaste tekenmethode in onderstaand boek beschreven hebben. Rick Roberts leefde jarenlang als zenmonnik en Maria Thomas is een beroemde kalligrafeerster.
De Zentangle-methode is een eenvoudig te leren techniek waarmee je prachtige kunstwerkjes kunt creëren door het herhalen van patronen (‘Tangles’ in het Engels). Deze fascinerende, nieuwe kunstvorm genereert rust en ontspanning. Je wordt er zen van. Er bestaat geen goede of foute Zentangle, enkel een rustgevend gevoel. En dat weet ik ook uit de praktijk!
Achter in het boek vertellen Rick en Maria over een ontmoeting die zij hadden met een kennis die een bezoek gebracht had aan een ruimtevaartcentrum in de Sovjet Unie. Daar las hij het Russische opschrift:

Laat Beter nooit de baas spelen over Goed genoeg.

Enige tijd later las Rick in een blog een citaat van Voltaire:

Perfectie is de vijand van het goede.

Voor hem stond vast dat Voltaire de inspiratiebron was geweest voor dat Russische opschrift en dit vormde voor hem en Maria een uitgangspunt om over te filosoferen.
“We begonnen na te denken over hoe perfectie zo veel mensen ervan weerhoudt om plezier te beleven, omdat ze bang zijn het niet goed te zullen doen. En als je nu eens iets perfect zou maken? Wat een last voor alle dingen waarmee je daarna nog moet komen! Ik besloot op zoek te gaan naar Voltaire’s oorspronkelijke uitspraak. Eigenlijk zei hij:

Le mieux est l’ennemi du bien. Beter is de vijand van Goed.

Hoevelen van ons zullen iets niet doen omdat we denken dat iemand anders het beter zal doen of omdat we geloven dat we het beter hadden moeten doen.
Tijdens onze Zentangle-workshops herinneren we mensen eraan dat ze zich moeten concentreren op hun eigen werk en niet op dat van anderen. We moedigen iedereen aan plezier te beleven aan het tekenen en zich te richten op elke afzonderlijke lijn zonder zich daarbij zorgen te hoeven maken over het eindresultaat. In de beoefening van Zentangle is er géén noodzaak om ‘beter’ (of erger nog ‘perfect’) te laten zegevieren over ‘goed’ als je je pen op papier zet....... one stroke at a time”.

Omdat ik dit zo’n inspirerende tekst vond, die zeer zeker ook van toepassing is op ons voortdurende streven naar perfectie in ons boekbindwerk, wilde ik hem graag delen.
ORIGATA EN ORIZAGAMI
L’Atelier du Livre, gezeteld in Musée royal de Mariemont, organiseert o.a. stages, seminars en workshops, maar sinds 2010 stelt het atelier ook 3-jaarlijks een beurs beschikbaar voor het ontwikkelen van nieuwe esthetische boekbindtechnieken met diverse innovatieve materialen. Een deskundige internationale jury beoordeelt de inzendingen en kent de beurs toe aan een gediplomeerde boekbinder of autodidact. Alle boekbinders, professioneel of amateur, kunnen deelnemen aan dit concours.

In 2016 is de beurs toegekend aan Julie Auzillon voor haar project: ‘La reliure à plats rapportés sur plis’, door haar benoemd als ‘reliure origata’, refererend aan de Japanse inpak-techniek met vouwen van papier.

In haar boek beschrijft Julie diverse modellen van deze door haar uitgewerkte binding. Alle platten zijn beplakt met door haar bewerkt papier volgens de orizomegami-techniek. Omdat die techniek voor mij onbekend was, ben ik verder gaan zoeken en stuitte toen op het boek van Kristin Lawson waarin vele vouwmogelijkheden afgebeeld staan. In feite kennen we allemaal de simpele versie van deze techniek: papier opvouwen, hoeken ervan in verf of inkt dopen en het papier weer uitvouwen!

Een zoektocht via Google op orizomegami levert zeer veel inspiratie op!

En de site van Julie Auzillon is zeker de moeite waard voor een bezoek: https://julieauzillon.com
Een inspirerende binding en techniek om eigen papierpatronen te realiseren,
respectievelijk beschreven door Julie Auzillon en Kristin Lawson.
KEITH SMITH BINIDINGEN
Resultaten van Sewing onto raised cords

In december zijn we begonnen aan deze lijmloze Keith Smith binding op dubbele touwen of dubbele leren bandjes: Raised Cords, beschreven door Keith Smith op pag.193 in Volume I (1999).

Inmiddels zijn deze boeken genaaid en gebonden en kunnen we de ontstane boeken bekijken. De algemene conclusie luidt weer dat het resultaat erg los blijft en er geen stevig boek in je handen ligt. Sommigen van ons hebben dat probleem toch verholpen door boekblok en plat te verbinden met een schutblad of scharnierstrook, zodat het uiteindelijke resultaat bevredigender is.

Bij bovenstaand boek zijn de mdf-platten geverfd, daarna is er via een sjabloon een patroon op aangebracht en vervolgens werd het geheel behandeld met donkere antiekwas. De touwen zijn door de rug van de platten naar het voorplat geregen.
Via een schutblad is het boekblok verbonden met het plat.
Fem beitste de mdf-platten twee keer hetgeen een diepbruine kleur opleverde.

Zij boorde schuinweg gaatjes in de rugkant van de platten en gaatjes recht naar beneden door het plat, die in de schuine zaagsnedes uitmondden. Daarna reeg zij de bindingtouwen door die geboorde gaatjes en vervolgens in een zigzagpatroon naar de binnenkant van de platten. Daar sneed ze de touw-uiteinden gelijkaf met het bord en drupte een tipje lijm in de geboorde gaten om het touw vast te zetten.

Daarna bedekte ze de binnenkant van het bord met een spiegel van Elefantenhaut.


Boek gebonden door Fem.
Ik heb genaaid op smalle leren bandjes, kant en klaar gekocht bij de Action. De platten zijn gemaakt van twee lagen op elkaar gelijmd zwart marmerbord en de buitenkant is beplakt met stukjes witte zijdevloe en afgewerkt met verdunde pva.

In plaats van gaatjes boren door de rug van het plat heb ik gekozen voor rechtstandig boren van de gaatjes dóór het plat langs de rugkant.

De bindingstouwen heb ik over de rugkant naar binnen geregen, weer naar buiten laten komen, daarna weer naar binnen gewerkt en de uiteinden gelijk met het bord afgesne-den en vastgelijmd in het gat.

Op het voorplat heb ik ter versiering splitpennen over de leren bandjes in de geboorde gaatjes verwerkt.

Als sluiting dient een vrijgezellenknoop met een elastiek vanaf het achterplat er omheen.

Boek gebonden door Ine.
BertZ. maakte een dummy met uitleg!
Iedere te maken handeling heeft hij met schema’s, tekeningen en voorbeelden duidelijk weergegeven, zodat overzichtelijk te zien is wat er gedaan moet worden.

Voor de platten gebruikte hij multiplex. De gaten in de rugkant van het voorplat boorde hij rechtstandig naar binnen, waar ze uitkomen in de dwars door het plat geboorde gat.

In het achterplat maakte hij langs de rugkant uitsparingen waar de bindingtouwen invallen als ze over het plat naar binnen geregen worden.

De bindingstouwen reeg hij bij het voorplat via de rug- en platgaten naar buiten en gesplitst over het plat weer naar binnen en terug naar het platgat, waar hij het touw afsneed en vastlijmde.

De ruimte tussen bindingtouw en geboord gat vulde hij op met een spie van een luciferhoutje.

De volgorde van het doorrijgen van de touwen over het achterplat werd: naar binnen, naar buiten, en weer terug in het platgat. waar het afgesneden, vastgelijmd en met een spie vastgezet werd.

Boek gebonden door BertZ.
Ineke wilde eerst eens een ‘oefenboek’ naaien op ‘raised cords’ en het aanrijgen van de borden via gaten in de rugkant uitproberen om het effect te zien en eventuele problemen op te kunnen lossen.

Omdat ze het resultaat te wiebelig vond, lijmde ze schutbladen op het boekblok en maakte daarmee de verbinding met het plat, zodat het wel een stevig boek werd.

Omdat het een oefenboek betrof, bewerkte ze de mdf-platten niet. Maar uiteindelijk hebben die onbewerkte platten wel een basic uitstraling en passen de naturel touwen en de eigen gemaakte stijfselmarmers er perfect bij.

Oefenboek gebonden door Ineke.
Het tweede boek gaf Ineke dezelfde naaiwijze en doorrijging als bij het oefenboek.

De mdf-platten van dit boek bewerkte zij echter wel, zowel binnen als buiten, met pva en servetten, hetgeen een zeer decoratief resultaat opleverde.

Het papier van het boekblok bestaat uit het papier van het wekelijkse biologische groentetasje!!

De vlinderachtige uitgevlaste en vastgelijmde touwen op de binnenkant van de platten hebben zeer zeker een hoge sierwaarde. Bij dit boek heeft Ineke de schutbladen achterwege gelaten en heeft ze dus echt de methode van Smith toegepast.
Tweede bek gebonden door Ineke.
Vandaag staat het volgende Keith Smith model op het programma:
BLANKET STITCH WITH SLIT TAPES

De voorbereidingen zijn thuis getroffen, dus katernen zijn op maat gemaakt en voorgeprikt. Dit model vraagt om een even aantal katernen, waarvan de even en oneven katernen op verschillende manier voorgeprikt worden, hetgeen een verspringend naairesultaat geeft. De naaibanden worden horizontaal ingesneden en door én om de ontstane gleuf wordt over de naaibanden genaaid.

Nadat alle katernen genaaid zijn, wordt met de naaidraad heen en terug verticaal langs het naaiwerk een siersteek gemaakt, door steeds de volgende naaisteek op te nemen en de draad door de ontstane lus te halen.
Op de schematische tekening in het boek is dat duidelijk te zien. Er ontstaat dan een soort festonrandje.

De platten worden aangeregen opgezet.
Eindresultaten van vandaag van de
BLANKET STITCH WITH SLIT TAPES
De volgende bbc-werkdag staat gepland op 2 maart 2019.
We zullen dan experimenteren met de
IN-TAPE SEWING,
die Smith beschrijft op pagina’s 203 t/m 206.