Zaterdag 2 mei 2015
Op de donateursdag van de Stichting Handboekbinden op 25 april jl. konden in diverse workshops allerlei boekjes gevouwen worden en werden de werkbeschrijvingen daarvan, wederom gemaakt door Annemiek van der Moezel, uitgedeeld. Corrie heeft alle boekjes thuis gemaakt en kan ons de resultaten laten zien. Nu wij dus nog aan de slag. Vouwen maar.
gevouwen boekjes door Corrie,
naar ontwerp van
Annemiek van der Moezel

LEREN BOEKEN
Fem en ik (Ine) laten de leren boeken à la Karli Frigge zien, die na jaren lang half afgemaakt op de plank gelegen te hebben, nu dan eindelijk klaar zijn.
In haar boek Leather Books beschrijft Karli Frigge twee modellen. Fem en ik volgden de eerste beschrijving, maar brengen een eigen ontworpen sluiting aan op de overslag, die bij Karli gewoon los op het boekblok ligt. Fem heeft drukknopen aangebracht.
Ik heb een lus van een leren bandje gemaakt dat door een gat in de voorflap gestoken kan worden en met een houten pin op zijn plaats gehouden wordt.
leren boeken, van Fem met drukknopen, van Ine met houten pin

BOEKEN MET DE HARLEKIJNSTEEK

De harlekijnsteekboeken komen tevoorschijn. Wat een ijver, er zijn de afgelopen weken thuis ook nog tweede exemplaren gemaakt!!
Corrie heeft als tweede Harlekijnsteekboek een memoryboek gemaakt, waarin zij al haar etsen geplakt heeft die ze ooit maakte op grafiekcursussen bij Nico Kamberg. Tussen de katernen heeft zij prachtige eigen stijfselmarmers meegenaaid.
Om een stevig boekblok te verkrijgen, heeft ze eerst de katernen tot een boekblok genaaid.
Pas daarna heeft ze de leren rug met de harlekijnsteek op de boekrug bevestigd.
De platten bekleedde zij met eigen bakmarmers en plakte er magneetstrips onder, zodat het boek met leren bandjes, ook voorzien van magneetstrips, gesloten kan worden.
Het is een kleurig, schitterend boek geworden, een lust voor het oog om het te bekijken.
.
memoryboek van Corrie
met interesse en bewondering wordt het memoryboek van Corrie bekeken
Onderstaande foto laat het harlekijnsteekboek zien waar Corrie vorige maand op de werkdag aan begon, geheel gemaakt van eigen geschept papier.
Ook de borden zijn van diverse lagen op elkaar gelijmd geschept papier.
harlekijnsteekboek met handgeschept papier van Corrie
Fem liep vorige maand tegen het probleem van te kleine gaatjes in het rugleer op, waardoor ze het derde katern niet meer aan de rug kon naaien. Thuis heeft ze alles uitgehaald, de gaatjes groter gemaakt en de rug weer met de harlekijnsteek vastgenaaid aan de katernen.
Op de platten plakte Fem een mozaïek van zwarte en zilveren ruiten die even dik zijn als het rugleer, zodat ze de uitstekende flappen van het leer stotend tegen het mozaïek kon plakken op de stroken langs de rug van de borden. Het harlekijnboek heeft ze heel toepasselijk van een narrenbellensluiting voorzien. Op het voorplat zijn de rinkelende belletjes bevestigd, op het achterplat de elastieken die om de belletjes getrokken kunnen worden om het boek te sluiten, hetgeen direct door Corrie, onder toeziend oog van Fem, met succes uitgeprobeerd wordt!
boek met harlekijnsteek, narrenruiten en narrenbellen-sluiting van Fem

foto van the Guild of Bookworkers
 Fem raakte geïnspireerd door de harlekijnsteek op de boekrug van het middelste boek op nevenstaande foto van The Guild of Bookworkers en wilde die steek ook realiseren. Na enig denkwerk is ze daar prima in geslaagd.

harlekijnsteekboek van Fem
 Fem heeft eerst in alle katernen de gaatjes geprikt voor de steken die dwars over de rug liggen. Daarna in de katernen 1 - 4 - 7 en 10
de gaatjes voor de harlekijnsteek.
Van garen 12 maakte ze een bandje op de rug aan kop, staart en in het midden om daaromheen met dunner garen de katernen vast te naaien tot een boekblok.
Vervolgens naaide ze de harlekijnsteek over de voorgeprikte katernen 1 - 4 - 7 en 10.
De uiteinden van de garenbandjes gebruikte ze om de borden aan te rijgen.
Als laatste maakte ze met het dunne garen nog steekjes om de bandjes heen, tussen de katernsteken, om een aaneengesloten rij dwarssteekjes te krijgen.

harlekijnsteekboek van Fem
De boeken die met deze harlekijnsteek gemaakt worden zijn erg los van structuur omdat het een lijmloze binding is. Er ontstaat geen stevig boekblok omdat de katernen uitsluitend met de naaisteek aan de rug bevestigd zijn. We noemden ze dan ook ‘wiebel-de-wabbel-boeken’.
Omdat ik niet zo’n los zwieberboek wilde hebben, maakte ik thuis de rug, die ik op de werkdag genaaid had, weer los. Vervolgens heb ik eerst de platten op het boekblok gelijmd en daarna de rug afgewerkt met lijm en kraftpapier. Tenslotte heb ik het boek aan de kop, de staart en de voorkant schoongesneden. In de leren rug heb ik daarna, net als Corrie en Marjolein, een dun ruggebordje geplakt en gaatjes geprikt door ruggebord en leer. Toen kon ik opnieuw boekblok en leren rug met de harlekijnsteek verbinden. Achteraf was die versteviging met ruggebord eigenlijk niet nodig geweest.
Restte nog het leer op de platten te bevestigen. Ik wilde dat eerst met splitpennen doen, maar vond dat te druk worden, omdat ik besloot langs de voorzijden het leer in dezelfde hoekvorm aan te brengen, om de door Annemiek Hermarij geschilderde harlekijn, beter uit te laten komen.

Boek met harlekijnsteek van Ine. Illustraties van Annemiek Hermarij.
Bovenstaand harlekijnboek heeft 5 vrij dikke katernen, waarbij de harlekijnsteek door het eerste, derde en vijfde katern genaaid is. Ik wilde ook een boek maken met normale katernen van 16 pagina’s per katern. Om de juiste rugdikte te krijgen, vouwde ik 13 katernen, waarbij ik de harlekijnsteek door katern 3, 7 en 11 naaide. Ook bij dit boek naaide ik eerst het boekblok, maar verlijmde de rug niet. De leren rug heb ik zonder te verstevigen op het boekblok genaaid. De leren flappen heb ik daarna op het eerste blad van het eerste en laatste katern gelijmd. Toen de rode borden op de leren flappen geplakt tot een haartje uit de rug. Aan de binnenkant van de leren flappen tot de voorkant van het bord heb ik een opvulling ter dikte van het leer aangebracht.
Daarna een tweede rode bord tegen de binnenkant gelijmd.
De strips op het voorplat zijn opgeplakt met kant en klare tape van de Action

boek met harlekijntape en - steek,
gebonden door Ine

harlekijnsteekboek van Jaap
 Jaap heeft van dik blauw papier drie katernen gevouwen en van gelakt multiplex de platten gezaagd.
Het bruine leer is met de harlekijnsteek op de rug genaaid.
Op de platten heeft Jaap het leer gelijmd en als sier extra vastgezet met kruissteken.

Marjolein heeft de band van een plastic fotohoezenboekje verwijderd om er een nieuwe band omheen te zetten, bevestigd met de harlekijnsteek. Van rollen sierpapier bewaart zij altijd de kern, hetgeen een soort karton is. Dat heeft ze met dun bruin gekleurd stijfsel ingesmeerd en er de gedroogde bladeren in gedrukt. Na droging spoot ze het vel in met lak: ColorWorks, hoogglans vernis. Aan die fotohoesjes zat al een wit papier waarmee het in de oorspronkelijke band geplakt zat en op dat witte papieren ruggetje heeft ze een dun kartonnen ruggebordje geplakt. De leren rug naaide zij met de harlekijnsteek door het kartonnen ruggebord heen aan het boekblok.
Zo is een zeer apart fotoboek gecreëerd.
harlekijnsteekboeken van Marjolein
Bij het blauwe harlekijnboek boek heeft Marjolein de platten van grijsbord aan de buitenkant bekleed met blauw schutbladpapier en aan de binnenkant tegengeplakt met Zaans bord, met rafelranden die er bovenuit piepen.
Omdat het leer erg dun was heeft ze voor meer stevigheid in het rugdeel dun ruggebord gelijmd en daarna de rug aan de katernen genaaid.
Op het voorplat heeft ze de titel van het boek geborduurd.



EDELPAPPBAND
BOEKBLOKKEN
Na de lunch buigen we ons over de Edelpappband. Eerst bekijken we de boekblokken die we thuis genaaid hebben. Jaap vertelt dat hij allereerst wilde weten wat ‘Edelpappband’ betekende. Volgens het woordenboek Duits-Nederlands van Wolters-Noordhoff is dat ‘Kartonnenband’. Dus concludeert hij dat de Edelpappband een ‘pracht kartonnenband’ is. Daar kun je dan alle kanten mee op!

Nadat we alle boekblokken bekeken hebben, kunnen we concluderen:
1. dat we allemaal op naaibandjes genaaid hebben, hetzij op linnen bandjes, hetzij op ramieband.
2. dat schutbladen als enkel gevouwen blad, óf als schutbladkatern opgeplakt of meegenaaid. zijn.
3. dat oren als versteviging aangebracht zijn, gelijmd met een kim om het katern, of om het schutblad.
4. dat de rug tussen de bandjes afgewerkt is met gecacheerd gaas, rekbaar papier of shirting.
5. dat de gehele rug afgewerkt werd met gaas of rekbaar papier.
6. dat de kapitaaltjes handgemaakt zijn of kant en klaar gekocht.
EDELPAPPBAND
BAND
Het eigene van de Edelpappband zit volgens ons voornamelijk in de afwerking van de band die geheel in papier bekleed wordt, evenwel met geheel of gedeeltelijke smalle leren randen langs kop en staart en al of niet verdekte hoekjes aan de platten.

Omdat de boekblokken zo dun zijn, besluiten we geen kneep te gaan slaan. We maken in plaats daarvan het ruggenbord breder: boekblokrugbreedte plus twee borddiktes. Volgens de beschrijving wordt het ruggebord aan de binnenkant van de band geplakt, zodat het papier waarop het ruggebord geplakt is aan de buitenkant van de band komt. Er ontspint zich een discussie over het waarom daarvan en de conclusie is dat het alleen effect heeft op de maatvoering van de breedte van de platten. Fem is het daar niet mee eens. Volgens haar wordt de kneep dieper/schuiner als het ruggebord aan de binnenkant van de band komt.
Bij het bekleden van de band in papier is het in ieder geval mooier als het ruggebord niet aan de buitenkant van de band zit, want dan heb je geen last van de scherpe randjes van het bord.

Jaap’s conclusie was dat de Edelpappband een pracht kartonnen band is, dus ontwerpt hij de band met een rug van blauw linnen, linnen stroken aan de voorkanten en daartussen gecacheerd linnen, nadat hij eerst het bord opgevuld heeft ter dikte van de opgeplakte linnen stroken.
De binnenkant van de band werkt hij af met spiegels van sierpapier.

band van Jaap

Fem kiest voor een smalle leren rand over de gehele kop en staart van de band.

band in wording van Fem
Jopie, Corrie, Marjolein en ik (Ine) maken de band met een versterking van leer aan kop en staart van de rug en met verdekte hoekjes op de platten. Voor de bekleding van de band gebruikt Corrie een stijfselmarmer en Jopie, Marjolein en ik verwerken het meegeleverde omslagpapier. Aan kop en staart snijden we een stukje papier weg op de plaats van het leren bandje. Het is een goed idee van Jopie om eerst het rugdeel van de band in te lijmen zodat daar goed gecentreerd het rugdeel van de papieren omslag opgeplakt kan worden.

leren versterkingsstrookjes aanbrengen

de rug van het omslagpapier vastwrijven

De rest van de band werken we thuis af omdat we hier geen pers hebben en we direct na het opplakken van het sierpapier de platten af willen kunnen persen.