Zaterdag 6 september 2014.
We gaan vandaag ons 11e BBC-jaar in.

De scharnierbindingen zijn thuis afgemaakt door de hoeken van de platten af te werken en de spiegels in te plakken. We hebben de hoeken aan de rugzijde ingeslagen volgens onderstaand schema óf zoals we gewoon de hoeken inslaan.
Er is weinig verschil te zien in het uiteindelijke resultaat.
Daarna de platten aan de binnenkant opgevuld tussen de inslagen en vervolgens de spiegels ingeplakt. En dan zijn de scharnierbindingboeken klaar en kunnen we de resultaten laten zien.

Bert

Bert

Marjolein

Marjolein

Fem

Fem

Jopie

Jopie

Jopie

Jopie

Ine

Ine

Fem en Ine hebben van de papieren die ze met alcoholinkt bewerkten omslagen gevlochten en verwerkt in een Japanse binding. (Zie verslag mei 2014 voor het werken met alcoholinkt).
Om het boekje goed te kunnen openen, hebben ze er een scharnierende binding van gemaakt door de boekblokbladen met reepjes shirting te verbinden met rugstrookjes.


van links naar rechts: rugstrookje - shirting - boekblokblad.
In het rugstrookje worden de gaatjes voor de Japanse binding gemaakt.
Ik - Ine- heb de verslagen van het 10e BBC-jaar ingebonden en gebruikte daarbij schutbladen die ik ooit met de azijnmarmertechniek gemaakt had.
(de beschrijving van deze techniek staat in
Het complete papierboek van Inge Evers op blz. 122-123).
Tot mijn grote schrik bemerkte ik na het inhangen van het boekblok in de band en het boek even afgeperst te hebben, dat het dekblad helemaal kleverig was. Gelukkig had ik anti-plakpapier tussen de schutbladen gelegd. De stijfsel die ik voor het inlijmen van het dekblad gebruikte, had dus kennelijk de suiker in het marmerpapier weer opgelost. Drogen met de föhn en het boek een paar dagen open laten liggen, heeft gelukkig de kleverigheid weer doen opdrogen. Maar het is goed te weten dat er voor schutbladen beter geen azijnmarmers gebruikt kunnen worden!

azijnmarmer als schutblad


Quarter joint binding
Op het programma van vandaag staat het maken van deze quarter joint binding, een bindwijze die in Engeland bedacht is door P.B.G. Upton en door hem gepatenteerd in 1952. Hij deed onderzoek naar de oorzaken van het kapot gaan van de knepen, het scheuren van de schutbladen en kapot gaan van de rug. Zijn conclusie was dat een deel van de schutbladen langs de rug niet op het bord bevestigd moest worden om de spanning weg te nemen bij het openen van het boek. En die vrije zone moest dan gelijk zijn aan een vierde van de rugdikte, vandaar de naam 'quarter joint'.
Op onze zoektocht naar artikelen over deze quarter joint bindwijze in de handboekbindtijdschriften kwamen we allereerst in BoekBehoudBericht nr. 2 uit 2004 op blz. 80 e.v. een handleiding tegen geschreven door Datus Pronk.

Grasduinen op internet leverde meer artikelen op, vnl. van Pete Jermann. En toen bleek dat het artikel van Datus Pronk de exacte vertaling was van building the Adhesive Quarter joint binding.
http://www.temperproductions.com/Bookbinding%20How-to/QJ-how-to/adhesive%20quarter-jointe.htm

In de vertaling van Pronk is echter wel een fout geslopen t.a.v. het rugbeleg. Pronk spreekt in stap 2 over ruggebordje, terwijl dat rugbeleg moet zijn. Het maken van het ruggebord vergeet hij daarna bij het opmeten en snijden van de borden te vermelden.
Andere interessante artikelen over dit onderwerp zijn te lezen via:
http://cool.conservation-us.org/byorg/abbey/an/an15/an15-6/an15-609.html
 een artikel van Szirmai.

http://temperproductions.com/Bookbinding%20How-to/Flexible%20Strength/flexible_strength.htm
 nog een artikel van Pete Jermann.
Building the Adhesive Quarter joint binding.
De beschrijving van Pete Jermann is zeer duidelijk stapsgewijs opgezet en geïllustreerd met foto's van iedere handeling. Dus volgen we deze stappen uit:
http://www.temperproductions.com/Bookbinding%20How-to/QJ-how-to/adhesive%20quarter-jointe.htm

Schutbladen.
Allereerst moeten de schutbladen samengesteld worden met een dubbelgevouwen blad en een enkel blad dat met een linnen strook als een kim om het dubbele blad geplakt wordt. In de vouw van het dubbelgevouwen blad wordt als versterking een strook Mylar geplakt. Dit is een polyester folie, ook bekend onder de naam Melinex. Polyester (PET) film wordt gekenmerkt door zeer goede eigenschappen o.a. op het gebied van trek-, rek- en scheursterkte.

In onderstaand schema van Jermann is de constructie van het samengestelde schutblad af te lezen. Bovendien staat rechts de aanwijzing om het dubbele blad dicht te lijmen nadat de Mylar strook aangebracht is. Ook dit gegeven ontbreekt in de vertaling van Pronk.

schematische tekening van de constructie van het schutblad
 © Pete Jermann en © Datus Pronk
Wij gebruiken zelfklevende Mylar van 5 cm breed, te koop in winkels met watersportartikelen.
Het is mooi dun materiaal, maar moet met beleid opgeplakt worden, want het zit direct vast en is moeilijk zonder schade los te trekken!

Fem gebruikt in plaats van deze zelfklevende Mylar een reep Aslan. We weten niet of Aslan en Mylar van dezelfde kwaliteit zijn, maar Aslan is ook een Polyester product. Het werkt prettiger dan de zelfklevende Mylar, want de reep Aslan kan diverse keren losgetrokken worden zonder het papier te beschadigen!
Om de strook goed te richten legt Fem een liniaal langs de vouw, zodat ze de strook Aslan daar langs kan plakken. Dat werkt prima.
Bert plakt op het oog de strook Mylar langs de middenvouw en met geduld gaat dit ook goed.
strook aslan of mylar in schutblad plakken
Zowel in dit artikel van Jermann als in de vertaling van Pronk mist de maat van de aan te brengen strook cambric of ander soepel materiaal waarmee het vliegend schutblad en het dubbelblad verbonden worden. Uit bovenstaande schematische tekening van de constructie van het schutblad is dit wel af te leiden natuurlijk.
In zijn andere artikel: Flexible Strength: the adhesive quarter joint binding geeft Jermann deze maat van de strook wel exact aan. Lees maar:
The diagram shows a standard, commercially available endsheet comprised of a folded sheet and a single sheet secured together with a cambric strip which extends about an inch onto the pastedown and about 1/4" onto the flyleaf.
This standard endsheet is stiffened by gluing a 5 to 10 mil polyester stiffener (mylar) into the gutter margin of the folded sheet which is then glued closed.
 © Pete Jermann







Een mil is een Angelsaksische lengtemaat, die gelijk staat aan 0,001 Engelse inch.
© Pete Jermann
Het vliegend schutblad en het dubbelblad worden dus verbonden door een ongeveer 30 mm brede strook van soepel materiaal. Eén inch (= 25,4 mm) breed komt op de kant die tegen het bord geplakt gaat worden en een strookje van ¼ inch (= 6,35 mm) breed komt op de achterkant van het vliegende blad. Die maten hebben wij afgerond op 25 mm en 5 mm.

strook shirting bevestigd aan het vliegend schutblad met een kim van 5 mm
De schutbladen worden op maat gemaakt van het boekblok. Jermann adviseert om daarbij tegelijkertijd het rugbeleg in de schutbladen te leggen, zodat deze strook exact dezelfde maat krijgt.

Jermann gaat ervan uit dat het boekblok na het lumbecken haaks is. Onze voorkeur gaat toch uit naar het schoonsnijden van het boekblok ná het lumbecken en het aanbrengen van het rugbeleg.
Rugbeleg.
Er wordt geadviseerd als rugbeleg een dicht geweven, ademend materiaal te gebruiken. Geen kaasdoekachtige stoffen en geen tyvek. Wij gebruiken shirting, gaas of Frynot dat aan iedere kant ongeveer 4 cm op het schutblad geplakt wordt.
Lumbecken.
De losse bladen voor het boekblok worden samen met de schutbladen gelumbeckt en daarna wordt direct het rugbeleg op de rug en de schutbladen aangebracht.

rugbeleg aanbrengen
De platten
Bij deze binding worden nauwelijks overstekken toegepast. Uitgangspunt is dat het boekblok staande op de plank niet uit moet kunnen zakken waardoor spanning in de rug voorkomen wordt. Met een minimale overstek wordt dit uitzak-probleem opgeheven en daarom worden de platten slechts een millimeter hoger dan het boekblok, (of eigenlijk een 1/16 inch, dus 1,59 mm).

Voor de breedtemaat van de platten volgen twee te hanteren formules.
1). breedte plat = breedte boekblok min ¼ rugdikte plus 1,59 mm.
2). breedte plat = breedte boekblok min een deel van de rugdikte volgens een bepaald schema.
Dat schema geeft dan aan dat tot een rugdikte van 19 mm er ¼ rugdikte verminderd wordt.
Tot 30 mm min 3/8 rugdikte. Tot 44 mm min ½ rugdikte. Tot 57 mm min 5/8 rugdikte en bij dikkere rugbreedte dan 57 mm min ¾ rugdikte.

Omdat we allemaal een boek met een rugdikte tot 19 mm hebben, besluiten we in eerste instantie de eerste formule te gebruiken voor de maat van de platten, dus:
hoogte plat = hoogte boekblok plus 1/16 inch (=1,59 mm of af te ronden op 1 mm).
breedte plat= breedte boekblok min ¼ rugdikte plus 1/16 inch.

Het ruggebord wordt exact op de breedte van de rug en de hoogte van de platten gemaakt.
Vervolgens wordt de band gemaakt. Het eerste plat wordt direct op de juiste plaats op de bekledingsstof geplakt. Voor het bepalen van de plaats van het ruggebord in de band wordt het boekblok op het opgeplakte plat gelegd, 1/16 inch vanaf de voorkant van het plat.

plaatsbepaling voor het ruggebord
© Pete Jermann
Dan zie je aan de rug hoever het boekblok uitsteekt buiten het plat, zoals op bovenstaande foto. Daar moet dan ook de dikte van het bord dat je voor het plat gebruikt bij verwerkt worden en dan heb je de juiste plaats voor het ruggebord.
Op onderstaande foto is duidelijk te zien dat het boekblok over het plat uitsteekt en dat tussen ruggebord en boekblok de dikte van het gebruikte bord past.

dikte bord tussen boekblok en ruggebord
Je zou ook met een mal kunnen werken die de breedte heeft van het bepaalde deel van de rugdikte, plus de borddikte, plus de 1/16 inch die je het boekblok van de voorrand van het plat moet leggen.
Deze mal kun je dan tegen het opgeplakte bord plaatsen om de plek van het ruggebord te bepalen en daarna tegen het ruggebord om het andere plat op te plakken.

Op de linker foto ligt een oranje mal tegen het opgeplakte plat en een koperen staafje onder tegen het plat én de mal. Het ruggebord kan nu goed uitgelijnd en op de juiste plek geplakt worden.

Op de rechter foto ligt de mal tegen het opgeplakte ruggebord én het staafje en nu kan het tweede plat op de juiste plek geplakt worden.
mal tegen plat
om ruggebord op juiste plek te plakken
mal tegen ruggebord
om tweede plat op juiste plek te plakken

Omdat we wilden weten of er verschil zou zijn als je de breedte van het plat volgens de eerste formule bepaalt of volgens het schema, hebben we een schematische tekening gemaakt om het een en ander duidelijk te maken.

Wordt de breedte van het plat berekend volgens de eerste formule dan ontstaat er een 1mm (of als je werkt met inches 1/16") smallere kneepgleuf in de boekband, omdat het plat één mm breder wordt.

Om een bredere kneepgleuf in de boekband te krijgen, kan beter gewerkt worden volgens het schema. Het bord is dan één mm smaller, dus steekt het boekblok meer over de rug.

In de onderstaande schematische tekeningen is dat te zien.
Voorbeeld volgens eerste formule:
breedte plat = breedte boekblok, min deel rugdikte, plus 1 mm
Het boekblok is 150 mm breed en heeft een rugdikte van 16 mm.
Het plat wordt breed: 150 min ¼ rugdikte = 150 - 4 = 146 mm
Er moet 1/16 inch bijgeteld worden, afgerond 1 mm, dus 146 + 1 = 147 mm
Het boekblok moet 1/16 inch vanaf de voorrand van het plat neergelegd worden, afgerond op 1 mm.
In de schematische tekening is nu te zien dat het boekblok 4 mm voorbij het plat aan de rug uitsteekt (150 -147) + 1) en de ruimte tussen plat en ruggebord dus 6 mm wordt bij een borddikte van 2 mm.


Voorbeeld volgens schema:
breedte plat = breedte boekblok, min deel rugdikte.
Het boekblok is 150 mm breed en heeft een rugdikte van 16 mm.
Het plat wordt breed: 150 min ¼ rugdikte = 150 - 4 = 146 mm
Het boekblok moet 1/16 inch vanaf de voorrand van het plat neergelegd worden, afgerond op 1 mm.
In de schematische tekening is nu te zien dat het boekblok 5 mm voorbij het plat aan de rug uitsteekt (150 - 146 ) + 1) en de ruimte tussen plat en ruggebord dus 7 mm wordt bij een borddikte van 2 mm.


Conclusie:
Wil je een band maken met een smalle kneepgleuf, dan pas je de eerste formule toe, dus:
boekblokbreedte min ¼ rugdikte plus 1mm (of 1/16").

Wil je een bredere kneepgleuf dan bereken je de breedte van het plat volgens het schema en voeg je géén mm of 1/16 inch toe.

Boek in band plakken:
Volgens de aanwijzingen van Jermann wordt een 50 mm brede strook op het bord ingelijmd. Op het schutblad blijft een strook van 25 mm langs de rug ongelijmd. Op de onderstaande foto's is duidelijk te zien welk deel op bord én op het schutblad afgetekend is om in te lijmen. Op de opgeplakte strook van het rugbeleg op het schutblad blijft dus 25 mm vrij van lijm.

inlijmen van bord en schutblad
Het boekblok lag tijdens het inlijmen van bord en schutblad al op de juiste plaats op de boekband, zodat nu de band dichtgeklapt kan worden. Ook de andere kant wordt zo van lijm voorzien. Als dan de band om het boekblok zit, is het boek klaar.


Nadat het boek in de pers tussen kneepplanken gedroogd is, kan het effect van de quarter joint binding bekeken worden: een vlak openvallend boek met lijmloze scharnierdelen.

effect van de quarter joint binding
Het openvallen van deze binding met lijmloze scharnierdelen in de rug lijkt op de resultaten bij
de limited edition binding en de ota-bindwijze,
maar de wijze van constructie is verschillend.